‘We zijn hele crisis lang zichtbaar gebleven’ – in gesprek met Jacinta Krimp

Dit interview is onderdeel van de serie ‘Vooruitblikkende bibliotheken tijdens de coronacrisis’. Anne van den Dool (onderzoeksredacteur bij de KB) bevraagt hiervoor directeuren in bibliotheekland naar specifieke thema’s die spelen bij de maatregelen rondom het coronavirus. Steeds meer bibliotheken stellen vestigingen gedeeltelijk weer open.

We treffen Jacinta Krimp, directeur van KopGroep Bibliotheken, in haar huis in Egmond aan Zee. Achter haar hangt een schilderij van een opstuivend duinlandschap, een beeld dat evengoed haar uitzicht had kunnen zijn – en het uitzicht van de achttien vestigingen van de bibliotheekorganisatie, die zich uitspreiden over het puntje van Noord-Holland, waaronder Den Helder, Anna Paulowna en Julianadorp, en Waddeneiland Texel. Een deel van Nederland dat met haar zon, zee en strand bij velen een vakantiegevoel oproept.
Dat gevoel zit er bij binnenkomst in de bibliotheek nog even niet in, aldus Krimp. ‘Rustig met een krant of tijdschrift aan onze leestafel zitten, behoort nog even niet tot de mogelijkheden,’ vertelt ze. ‘Ontspannen in de bibliotheek verblijven, is nu nog lastig. Maar we zoeken naar alternatieven: men mag op dit moment de krant bij ons gewoon meenemen. Desnoods komt ie de volgende dag pas terug.’

Zo is het allemaal een beetje behelpen sinds de plotselinge sluiting, nu ruim drie maanden geleden. Krimp koos er voor, in tegenstelling tot veel van haar directeurencollega’s, geen haal- en brengservice op te starten. Niet alleen leek haar dat onverantwoord tegenover bezoekers en medewerkers, ook was het logistiek met zoveel ver uit elkaar liggende vestigingen moeilijk te regelen. Een boekendienst aan huis, een belronde langs alle zevenhonderd tachtigplussers in het werkgebied en voorleessessies op Facebook dienden ter vervanging van het gebruikelijke aanbod.
En toen kwam, minstens net zo plotseling, het moment van heropenen in zicht. ‘Juist vanwege onze beperkte dienstverlening wilden we onze deuren zo snel mogelijk weer openen voor het publiek,’ vertelt Krimp. ‘Toen we te horen kregen dat het op 11 mei zover zou zijn, hadden we nog niet eens de materialen in huis om de vestigingen corona-proof in te richten. Onze lokale leverancier, die normaal gesproken al onze reclame-uitingen verzorgt, wist binnen een paar dagen kuchschermen en afzetlint voor ons op de kop te tikken.’
Het bleek niet haalbaar maandag de elfde alle vestigingen te openen. De woensdag erop waren meer dan de helft van de locaties in touw, zij het op selectieve tijden. Daarbij hadden hoofdvestiging School 7 in Den Helder en de vestiging op Texel voorrang. ‘We hebben het hele weekend doorgewerkt om de bibliotheek klaar te maken voor onze bezoekers,’ aldus Krimp. ‘De leverancier had vanaf Texel de laatste boot terug om alles op te hangen, te plakken en neer te zetten. Daarnaast werden we lokaal geholpen. Zo kregen we mandjes van de lokale supermarkt te leen om aan iedere binnenkomende bezoeker mee te geven.’
Krimp ging direct bij enkele vestigingen langs om te ervaren hoe het eraan toe ging in de anderhalvemeterbibliotheek. ‘Ik heb samen met de bezoekers in de rij gestaan,’ vertelt ze. ‘Ik dacht toen meteen: om te wennen is het voor dit moment voldoende, maar we moeten wel gaan nadenken over hoe we weer langer open kunnen. Na tien dagen hebben we onze openingstijden verruimd. Drie keer per week drie uur open was echt niet lang. Omdat we tussentijds geen haal- en brengservice hadden opgestart, moesten we nu aan meer dingen denken. Het was even chaotisch, maar ik ben trots op wat we in zo’n korte tijd hebben neergezet.’

Inmiddels begint langzaam maar zeker het Taalhuis weer te draaien en zijn bij School 7 de eerste verhuuropties zelfs al binnen. ‘Ook tijdens de sluiting kregen we nog steeds veel vergaderverzoeken binnen,’ weet Krimp. ‘Daarbij helpt het dat ook onze toiletten weer in werking zijn. Je kunt geen ruimte verhuren zonder ook de mogelijkheid te bieden naar het toilet te gaan.’
KopGroep is de hele crisis lang zichtbaar gebleven. ‘Dat komt ook door onze goede relatie met de pers – niet alleen met het Noord-Hollands Dagblad, maar ook met lokale weekbladen,’ aldus Krimp. ‘Ook hebben we regelmatig contact gehad met lokale omroepen. Zij hebben ons geholpen in the picture te blijven.’

Tussentijds werd zelfs een heuse verhuizing op touw gezet. De bibliotheek van Anna Paulowna kon niet langer blijven in het pand in het winkelcentrum waar de vestiging oorspronkelijk zat en doet dus haar intrede in een locatie met bijna twee keer zoveel vloeroppervlak – meer dan welkom in een tijd waarin afstand het toverwoord is. Op maandag 15 juni gingen de deuren open voor het publiek.
‘Waar de vorige vestiging onbemand draaide, zorgen de huidige maatregelen van het RIVM ervoor dat op ieder moment een medewerker aanwezig moet zijn,’ legt Krimp uit. ‘Ook vijf andere vestigingen draaiden oorspronkelijk onbemand en met een zeer beperkte aanwezigheid van (vrijwillige) medewerkers. Leners konden naar binnen met hun bibliotheekpas en scanden zelf hun boeken. Dat gaat nu niet.’
Krimp was ook voordat het coronatijdperk aanbrak al ontevreden over de zelfservicevestigingen. ‘We konden niet anders: we moesten een aantal jaar geleden flink bezuinigen vanwege een korting op onze subsidies. Een aantal jaar geleden hebben we een onderzoek uitgevoerd naar de klanttevredenheid in deze vestigingen. Daar kwam uit wat we al vermoedden: men was niet blij met de beperkte invulling van onze onbemande locaties. Men komt ook in de bibliotheek voor een praatje. Je kunt maar één van de vijf kernfuncties uitvoeren.’
Het feit dat de huidige maatregelen dwingen weer medewerkers in de vestigingen aanwezig te laten zijn, past bij de weg die Krimp zelf al wilde inslaan. ‘Ik dacht: we moeten terug naar een situatie waarin bezoekers weer iemand treffen als ze de bibliotheek binnenstappen. Zelf dacht ik dat we in iedere vestiging een verbouwing zoals in Anna Paulowna moesten aangrijpen om de overstap te maken. Nu lukt dat door de maatregelen in één keer.’
Goede gesprekken met de gemeente zorgden voor een financiële injectie, waardoor de bibliotheek in Anna Paulowna een nieuwe jeugdcollectie kon aankopen. ‘Nu kunnen alle leeftijden weer door een medewerker worden geholpen,’ stelt Krimp tevreden.

De KopGroep-directeur heeft zich verbaasd over de mogelijkheden die alle digitale middelen de afgelopen maanden hebben geboden. Niet alleen voor haar medewerkers, die ondanks het tussenliggende water toch nog heel gemakkelijk met eilandcollega’s konden overleggen, maar ook voor haar leden.
‘We hebben ontdekt dat in een Zoomvergadering soms meer mensen passen dan in onze grootste zalen,’ vertelt ze. ‘Men blijkt prima bereid voor een digitale lezing te betalen: op een gratis en een betaalde online lezing kwamen evenveel mensen af. De mogelijkheid vragen te stellen zorgde ervoor dat deelnemers het gevoel hadden tegenover de spreker in de zaal te zitten.’
Ook oudere leden vonden hun digitale weg naar de bibliotheek. Krimp: ‘Eens per maand verzorgen wij een meezingbijeenkomst, met een kopje koffie voor en na. Voorheen kwam men met een rollator of voortgeduwd in een rolstoel vanuit het verzorgingstehuis aan de overkant naar de bibliotheek, al dan niet onder begeleiding. Nu nestelen die bezoekers zich massaal achter hun tablet, laptop of telefoon en zingen ze uit volle borst mee.’

Het valt allemaal onder de noemer die we volgens premier Rutte ‘het nieuwe normaal’ moeten noemen. ‘Ik ben niet zo’n fan van die term,’ vertelt Krimp. ‘Het is wel nieuw, maar normaal is het niet. We willen graag zo snel mogelijk weer al onze kernfuncties kunnen uitoefenen, zodat we onze bezoekers weer bij elkaar kunnen brengen.’