Leren en ontwikkelen in het bibliotheekwerk

Het takenpakket van de bibliotheek is aan continue verandering onderhevig. Dat vraagt ook om steeds nieuwe competenties van medewerkers. Hoe zorg je er als bibliotheek voor dat werknemers zich blijven ontwikkelen? En wat doet de sector om leren & ontwikkelen te stimuleren? In gesprek met Jacqueline Roelofs (Bibliotheek Berkel & IJssel) en Jannie van Vugt (VOB) over de recentste ontwikkelingen, zoals het vernieuwde platform Bibliotheekcampus en de voortgang rondom de brancheopleiding.

Dat de bibliotheeksector het al jaren zonder brancheopleiding moet doen, wordt door velen als een gemis ervaren. Zo ook door Jannie van Vugt en Jacqueline Roelofs, die zich beiden sinds jaar en dag bezighouden met HR-zaken in de bibliotheek – Van Vugt als projectleider brancheopleiding van de VOB, Roelofs onder meer als voormalig HR-directeur bij Rijnbrink, voorzitter van het HR-netwerk en lid van de stuurgroep van de brancheopleiding. 

De opdracht die de afgelopen jaren klaarlag, was dan ook helder: er moet weer een brancheopleiding komen, die aansluit bij alle ontwikkelingen in de branche zoals die ook in de Netwerkagenda te vinden zijn. Een van de middelen om dat doel te bereiken, is Bibliotheekcampus: een online platform waarop verschillende vormen van deskundigheidsbevordering te vinden zijn.

Sinds kort is de vernieuwde versie van Bibliotheekcampus te bezoeken. De website heeft een nieuwe look and feel gekregen, maar is ook beter doorzoekbaar. Van Vugt: ‘Bibliotheekcampus was de afgelopen jaren organisch gegroeid. Daardoor was de structuur onduidelijk geworden. Ook aan de beheerkant zijn meer mogelijkheden ontstaan, zoals het verzamelen van leerresultaten. Dat is handig voor de branche in de breedte: het draagt bij aan de eenduidigheid in wat we vinden dat mensen moeten kunnen.’  

Bibliotheekcampus is vanaf nu een platform van het netwerk, beheerd door de VOB, waarop ook organisaties hun eigen besloten leeromgevingen kunnen lanceren. Lokale bibliotheken kunnen er bijvoorbeeld ook hun eigen leerprogramma live zetten. De hoop is dat het platform op die manier bibliotheken en hun medewerkers helpt hun kennis op peil te houden. 

Hoe we dat binnen onze sector het beste kunnen doen, is een groot vraagstuk, weet Roelofs uit ervaring. ‘Ik heb net nog een nieuwe manager aangenomen. Natuurlijk moet zij ons gebruikelijke onboardingtraject volgen, maar welke bijscholing heeft zij verder nodig? Het is vooral belangrijk dat ze het bibliotheek-DNA in de vingers krijgt: dat ze leert begrijpen hoe breed ons takenpakket is en hoe we ons in de toekomst willen ontwikkelen. Ook het begrip van de rol die we hebben in het brede netwerk van lokale partners is heel belangrijk.’ 

Het aanbod op Bibliotheekcampus helpt daarbij. De structuur op de website maakt bijvoorbeeld zichtbaar of cursussen geschikt zijn voor strategische of operationele werkers en welke competenties je ermee opdoet. Op die manier ontstaat met Bibliotheekcampus hopelijk een plek waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten. 

Voor de langere termijn ligt er de wens om aan opleidingen een branchekeurmerk toe te kennen: approved by the VOB, zoals Van Vugt het verwoordt. ‘Uit onze eerste selectie blijkt al dat er nog veel witte vlekken zijn. Met name op het gebied van de klassieke informatiefunctie van de bibliotheek is het spannend: die opleidingen zijn verdwenen, en er is vaak niets voor in de plaats gekomen. Die kennis vind je in geen enkele andere branche. Gelukkig worden er ook stappen gezet, bijvoorbeeld op het gebied van collectie: daar wordt door NBD Biblion voor ontwikkeld.’ 

Daarnaast is Roelofs op zoek naar het bredere gesprek over de identiteit en koers van de bibliotheek. ‘Wat is de ideale plaats van de bibliotheek in de samenleving? Welke taken nemen we wel op ons en welke niet? Het zou mooi zijn als we daarover een centraal gesprek voerden. Daar speelt goede scholing ook een belangrijke rol in.’